Osmanlıca

Ana Hatlarıyla Osmanlı Türkçesi ve Seçme Metinler

Üniversitelerin Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı ve Sosyoloji bölümleri başta olmak üzere daha birçok disiplinde “Osmanlıca” ya da “Osmanlı Türkçesi” adlı dersler okutulmakta ve bu derslerde çeşitli kitaplar kullanılmaktadır. Mevcut “Osmanlıca” ya da “Osmanlı Türkçesi” kitaplarına bakıldığında, Türkçe, Arapça ve Farsça gramer konularının oldukça yoğun olduğu ve bunların her bir kitapta önemli bir yekûn tuttuğu görülmektedir. Bundan dolayı özellikle derse yeni başlayan öğrencilerin motivasyonunun sağlanmasında güçlük çekilmektedir. Ayrıca öğrencilere fazla gramer yüklemenin pratikte çok iyi netice vermediği de tecrübelerle sabittir. Dolayısıyla bu çalışmada mümkün olduğunca ağır gramerden uzak durulmaya gayret edilmiş ve öğrencilere pratikte en çok lazım olacağı düşünülen temel dilbilgisi konuları ele alınmaya çalışılmıştır. Bu gramer bahisleri sade bir şekilde ve çoğunlukla örneklendirme yoluyla izah edilmiştir. Kitapta ele alınan dilbilgisi konularının ardından, adeta ilkokul öğrencilerine hitap edebilecek kolaylıkta basit metinler ile başlanmış ve zorluk dozu gittikçe artan metinler ilave edilmiştir. Metin seçimi yapılırken sadece Tarih bölümü değil diğer ilgili bölümler de dikkate alınmıştır. Bu metinlerin orijinalleri temin edilmiş ve bunların tıpkıbasımları yapılacak şekilde yerleştirilmiştir. Zira öğrencilerin ilerde yapacakları araştırmalarda eserlerin özgün nüshaları ve dijital kopyalarıyla karşılaşacakları aşikârdır. Umulur ki bir ihtiyaca binaen ve yayımlanan bu çalışma sadra şifa olur.

Osmanlıca Güzel Yazı Alıştırmaları

Osmanlıca çabuk ve kolay yazma ihtiyacından doğan rik'a hattı; "Harekesiz olup dîvanî yazısındaki harflerin biraz daha kısılarak şekillerinin sâdeleştirilmesinden ve kavis meyillerinin azaltılıp harekette sür'atin çoğaltılmasından ibâret yazı" şeklinde ta'rif edilmiştir. Kim tarafından ne zaman ortaya konulduğu kesin olarak bilinmeyen rik'a hattı, 19. asırda Bâb-ı Âlî Kalemi'nde gelişmiş, Osmanlı'nın resmî yazısı haline gelmiştir. Rik'anın iki çeşidi vardır: Birincisi, Bâb-ı Âlî Rik'ası; diğeri, İzzet Efendi Rik'asıdır. Bab-ı Âlî Rik'ası, tezyînden çok, sür'atli not tutma gayesiyle, devlet makamlarında kullanılan günlük el yazısıdır. İzzet Efendi Rik'ası ise, sür'atli not tutmaktan ziyade, rik'a hattının san'at yazısı haline gelmiş çeşididir. Rik'a yazısı hafif sola meyilli olarak yazılır ve kelimenin son harfi satıra oturtularak mistarı oluşturulur. Ancak kelime sonunda bulunduklarında ha, ayın, mim gibi harflerin zâid kısımları satır çizgisinin altında kalır. Bu yazıda güzelliği yakalayabilmek için harflerin aralarındaki tenâsübe özellikle dikkat etmek gereklidir. Bu çalışma, günlük yazdığımız yazıları, tuutuğumuz notları daha düzgün, daha okunaklı bir hâle getirme gayesiyle hazırlandı. Çalışmamızın daha güzellerine bir basamak olması duâsıyla...

Osmanlı Türkçesi Kolay Okuma Metinleri 1

Kur'an harfleri ile yazılan ve Türklerin İslamiyet’e girdikten sonra tercih ettikleri yazı şekli, genel itibariyle uzun zaman kullanılmadığından unutulmuş, kısmen de bu yazıya karşı ünsiyet kaybolmuştur. Osmanlı döneminde kullanıldığından bahisle ağırlıklı olarak Osmanlıca denilen Türkçemiz, günümüze gelindiğinde öğrenilmeye gayret gösterilir, okullarda hiç olmazsa seçmeli olarak ders verilir duruma gelmiştir. Bu sevindirici durum, öğrenilmesine yönelik çalışma kitaplarının varlığını da zaruri kılmaktadır. Elinizdeki bu çalışma, Osmanlıcayı hem kolay öğrenmeye vesile olmak hem de öğrenmenin ne kadar kolay olduğunu uygulamalarıyla göstermek için hazırlanmıştır. Haddi zatında öğrenmekteki en büyük zorluk "Osmanlıca öğrenmek zordur!" yanlış fikridir.

Türkçe Kıraat