Ahmet Çapku

Ahiret İbn Sina Gazzali İbn Rüşd Düşüncesinde

Din, insan için bir hayat rehberidir. İlahî bir lütuf olan akıl ise dini [İslâm’ı] anlamak için vazgeçilmez bir vasıtadır. İnsanı konu edinmeyen hemen hiçbir inanç ve düşünce sistemi kendine sağlam bir temel kuramaz. İslâm düşünce tarihinde insanın mebde’ ve meâdına ilişkin en ciddi meselelerden biri de ahiret ve onun keyfiyeti olmuştur. Bu çalışmada düşünce tarihimizin mühim sîmalarından İbn Sînâ, Gazzâlî ve İbn Rüşd’ün, ahiret hayatının nasıllığı ve ölüm sonrası insanı nelerin beklediğine dair görüşleri, asıl kaynaklara inilerek incelenmiştir. Bundan yaklaşık 800–1000 yıl öncesinde adı geçen düşünürlerimiz ahiret konusunda hangi esaslara dayanarak neler düşünmüş ve söylemiştir sorusu hepimizi yakından ilgilendirir. İnsan ve ölüm nedir, bir inanç olarak ahiret hayatından ne kastedilir, konuya dair dinî veriler nasıl anlaşılır, yeniden diriliş ruhanî mi yoksa beden-ruh ile birlikte mi olacaktır, bu dünya ile ahiret hayatının farklılığı nelerdir gibi önemli sorular eser boyunca cevaplandırılmaya çalışılmıştır. Tarihî mirasımız eğer hayata anlam vermemize ve geleceğimizi kurmamıza yarayan büyük bir hazine olarak kabul edilirse bize ait değerlerimizi yeniden günyüzüne çıkarmak ve gündeme getirmek konuya ilgi duyan her ehil kişinin vazifesi olsa gerektir.

Halil Hoca

İlim, cehalet hastalığını giderebilmenin tek ilacıdır. Âlimler ise bu işin tek doktorudur. İlgilendiğiniz bu eserde, daha küçük denecek yaşlarda kendini ilme vermiş mümtaz bir şahsiyetin destansı hayat hikâyesini okuyacaksınız. Halil Hoca, Fatsa’nın Dağgüvezi denilen köyüne (şimdiki adıyla İslamdağ Belediyesi) 15-16 yaşlarında tevafuken gelir. O yıllarda Fatsa, dışarıdan pek de iyi anılmaz. Bulunduğu dar mekânda kan davasından, geniş mekânda ise terörden hemen hemen her gün birileri ölür. O yıllarda Fatsa, Fatsa’dır. Dağgüvezi’nin ileri gelenleri Hocanın orada kalması için onu ikna ederler ve ömrünün sonuna kadar orada kalır. Kumru, Rize ve İstanbul’dan devşirmiş olduğu ilmini büyük bir iştiyakla talebelerine verir. İlk talebeleri yaş itibariyle hocadan daha büyüktür. Kısa sürede bölgede “Halil Hoca” olarak tanınır. Bölgede tanınan hocalardan bazıları, ilk zamanlarda Halil Hocayı yaşından dolayı pek itibara almazlar. Ama Hoca, âlim, fazıl ve ahlak abidesi kişiliği ile onlarında dikkatini kısa zamanda celp eder. Onun şahsında vefa, samimiyet, hasbilik ve adanmışlık ruhu gibi hasletleri keşfederler. Halil Hoca kısacık ömrüne çok şeyler sığdırır. Yetiştirdiği talebelerinin sayısı bilinmemektedir. Şimdi Fatsa ve civarından olanlar kendilerini tanıtırken “Halil Hocanın Köyündenim” diyerek tanıtır. Bu eser; söz konusu hasletlerin kelamdan kaleme akseden bir güldestesidir.