Ali Coşkun

Sosyal Değişme Kadın ve Din

Kadının dini sosyal tarihine sosyal değişme ekseninde bir yaklaşımı temsil eden elinizdeki çalışma,bu alana yapılan mütevazı bir katkı olarak düşünülmelidir.Zira gerek bu alanda gerekse genel olarak kadının tarih içindeki serüveni konusunda son iki asırdan beri bir hayli neşriyat yapılmış bulunuyor.Büyük bir çoğunluğu feminist yazarlar tarfından kaleme alınan bu çalışmalar içinde ataerkil bir yapıdan anaerkil bir yapıya evirilişin yada geleneksel bir toplum hayatından modern bir toplum hayatına geçişte kadının yaşadığı tecrübelerin bir geçit resmini sunan erkekler tarafından yapılan çalışmaların sayısı da bir hayli fazla.Neden erkek bir çalışma nesnesi değil de kadın bir çalışma nesnesidir?Her şeyden önce erkek açıklığı ve şeffaflığı kadın ise kapalılığı ve gizemi temsil etmektedir de ondan. İslam düşüncesinde kadının modern çağda yüklendiği birçok sorumluluğu erkek yüklendiği için fonksiyonel bir üstünlük erkeğe verilmiş gibi gözükmesine rağmen dikey boyutta yani insan-Tanrı ilişkilerinde herhangi bir üstlük astlık söz konusu olmayıp insan olmak bakımından Tanrı katında bir eşitlikten söz edilebilir.İslam düşünürleri bu iki cinsin ilişkilerini bir eşitlik ilişkisinden ziyade farklılık ve tamamlayıcılık ilişkisi olarak görmüşlerdir.Metafizik açıdan erkek Allah’ın Celal sıfatlarının,kadın ise Cemal sıfatlarının bir yansıması olarak görülmüştür.Allah insanların suretlerine değil kalplerine ve amellerine bakacağından dolayı bireysel anlamda üstünlük Takva ve Salih amelin fazlalığına göredir.

Din Sosyolojisi

Ağırlıklı olarak Din Sosyolojisinin tarihi ve teorilerini içeren bu kitap hem bilim adamları hem de öğrencilerden oluşan uluslar arası bir okuyucu kitlesi için tasarlanmıştır. Sonuç olarak, aynı zamanda bir bütün olarak din sosyolojisini ve ister Avrupalı isterse Amerikalı olsun sunulan bireysel yazarları da incelemeye açık bir çalışmadır... Bu eser bir "ders kitabı" olarak tasarlanmasa da, sosyolojik düşüncenin tarihine dini olaylara uygulandığı biçimiyle belgeli bir girişi temsil eder ve hem lisans hem de lisansüstü düzeylerde pekâlâ bir ders kitabı olarak okutulabilir. Her bireysel yazarla ilgili kritik tartışmaları üstüne basarak vurgulamaksızın çerçevesi zaten belli olan bir metnin ağırlığını aşağı düşürmemek için bu böyle yapılmıştır. Kitapta çoğu din sosyologu olmak üzere, felsefeci, sosyolog, psikolog, antropolog, tarihçi, ilahiyatçı, din felsefecisi, din psikologu, din antropologu, dinler tarihçisi ve din fenomenologlarından oluşan altmış sekiz bilim ve fikir adamına başlık açılarak, beş kadar kişiye de bu başlıklar altında yer verilerek ve bütün bunlar tarihi bir kronolojiye göre ele alınmış bulunmaktadır. Kitap bu haliyle yukarıda sıralanan tüm disiplinlere açık interdisipliner bir çalışma olup bütün bu alanlarla ilgilenen okuyucular için bir başvuru kaynağıdır.

Sosyal Değişme Ve Dini Normlar

Bir geçiş toplumu özelliği taşıyan ülkemizde geleneksel hayatın merkezinde bulunan dini norm ve değerlerin sosyal değişme ve geçiş toplumu olma olguları ekseninde nasıl değişime uğradığını gösteren bu eser dini norm ve değerlerin genel olarak değişmez ya da değişime en az yatkın olan değer ve norm olmalarına karşın kendi dinamiğini ayakta tutabilmek amacıyla nasıl sosyal değişmelerden etkilenerek değiştiğini göstermesi bakımından önemlidir. Araştırmanın diğer bir önemi de dini normlar ve değerler araştırması çerçevesinde bir ülkenin değer yargılarının neler olduğunu ve bunların nasıl değiştiğini ve nasıl incelendiğini bir örneklem ekseninde göstermiş olmasıdır.