Ali Köse

Din Psikolojisi

Prof. Dr. Ali Köse ile Doç. Dr. Ali Ayten'in birlikte kaleme aldıkları "Din Psikolojisi", din ile psikoloji ilişkisini kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor. Kitapta, psikoloji biliminin kurucu isimlerinin bilimsel düzeyde dine bakışları özetleniyor. İslam filozoflarının ruh ve nefsle ilgili görüşleri hakkında kayda değer bilgiler veriliyor. Akabinde erken çağlardan bugüne insanoğlunun dinle ilişkisi, inançsızlık, dine dönüş, din değiştirme, parapsikoloji gibi olgular irdeleniyor. Din Psikolojisi, İlahiyat ve Psikoloji disiplinleri ile herhangi bir yönüyle alakadar olan, din ve maneviyat kavramlarına psikolojik yönden de bakmak isteyen herkese hitap eden, bilimsel kesafetten sıyrılmış, arı-duru bir kitap.

Milenyum Tarikatları

Jim Jones liderliğinde 918 Peoples Temple üyesi hep birlikte ölüme yürüdü. David Koresh’e inanan 80’in üzerinde Branch Davidian üyesi trajik bir şekilde ölümle buluştu. Avrupa ve Amerika kıtaları ortak bir trajediye mekân oldu ve güneşe tapan Solar Temple isimli kültün 74 üyesi, Kanada ve İsviçre’de aynı anda intihar etti. Bu kez sahnede Heaven’s Gate isimli tarikat vardı. Dünyaya teğet geçecek Halley kuyruklu yıldızının hemen ardında bulunan bir uzay gemisinin kendilerini alarak “Göklerin Krallığı”na taşıyacağına inanan 39 kişi intihar etti. Neredeyse tüm dünyaya hâkim olan modernizm hayatımıza pek çok yenilik getirmekle beraber insanoğlunun günlük yaşantısından pek çok şeyi de söküp aldı. Bunlardan biri de şüphe yok ki maneviyattı… Özellikle Batı'da insanlar modernizmin açtığı manevi boşluğu farklı yollarla doldurmaya çalıştı ve bu çabanın sonucunda, son derece makul ve iyi niyetli akımlardan inanılmaz inanç ve ibadet şekilleriyle karşımıza çıkan ve daha çok “kült” ismiyle anılan akımlara, kıyameti yaşamamak için intiharı tercih eden gruplara kadar uzanan bir yelpazede yeni dinî akımlar ortaya çıktı. Kimi Hint- Doğu kökenli kimi Hristiyanlık menşeli bu yeni dinî akımların profillerini, yapılarını, öğretilerini ve sebep oldukları trajik sonları ele alan Milenyum Tarikatları, insanoğlunun trajik arayışının psikolojik ve sosyal boyutlarını gözler önüne seriyor.

Türbeler

İnsanoğlunun inanma arzusu o kadar kuvvetli ki kitabi dinin yanında bir de halkın muhayyilesinde ve geleneğinde yüzyıllardır varlığını sürdüren inanış biçimleri, tabir yerindeyse, “yaşayan din” var. Yaşayan dinin en belirgin biçimde gözlemlendiği yerlerden biri de türbeler. Türbeler aslında bir bakıma ruhen rahatlama ve kutsal mekân arayışı ihtiyaçlarına karşılık veren birer umut kapısı. İlginç ritüellerin gözlemlendiği, çeşitli menkıbelerin anlatıldığı bu ziyaretgâhlar sadece insanla kutsal arasında bağ kurmuyor, aynı zamanda adeta bir terapi ve sosyalleşme mekânı olarak rahatlatıcı etkiler sunuyor. Kısacası bu mekânlar, sosyal bilimler namına çok katmanlı okumalara imkân sağlayan birer durak. “Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Psikolojisi Anabilim Dalından Prof. Dr. Ali Köse ve Dr. Ali Ayten, 23 ilden seçtikleri 30 türbeyi kapsayan bu araştırmayla, din psikolojisi ve din sosyolojisi açısından ciddi veriler sunuyorlar. Tabiri caizse, türbe olgusunun fotoğrafını çekiyorlar. Türbeler özelinde gerçekleştirilen bu araştırmanın, popüler dindarlığın anlaşılmasına önemli katkılar sağlayacağını düşünüyor, yaptıkları bu önemli çalışma sebebiyle her iki ilim adamımızı tebrik ediyorum.” Prof. Dr. Ali Bardakoğlu - Diyanet İşleri Başkanı