Arzu Terzi

Bezmialem Valide Sultan

Şevketlû Mehâbetlû Nûrum ve Nûr-ı âlem-yân Canımdan ve Ciğerimden Kıymetlim Gözüm Efendim şeklinde oğluna hitap eden Sultan Abdülmecid’in annesi, Sultan II. Mahmud’un eşi ve Sultan II. Abdülhamid, Sultan V. Murad, Sultan Reşad ve Sultan Vahdettin’in babaanneleri Bezmiâlem Valide Sultan’ın hususi hayatı… * Bezmiâlem Valide Sultan Osmanlı haremine nasıl girmişti? * Kadınefendiliği sırasında Osmanlı haremindeki statüsü nasıldı ve Sultan Abdülmecid’den başka çocukları var mıydı? * Bezmiâlem Valide Sultan’ın manevi dünyasının özellikleri nelerdi? * Valide Sultan’ın eğitim alanındaki hizmetleri ve öğrencilere desteği nasıldı? * Valide Sultan’ın hususi kütüphanesinde ne tür kitaplar bulunurdu? * Bezmiâlem Valide Sultan’ın mutfağında pişen yemeklerin çeşitleri, kullanılan malzemelerin ve sofra takımlarının özellikleri nelerdi? * Osmanlı Devleti’nde en çok vakıf yaptıran Valide Sultan olma özelliğini nasıl kazanmıştı? * Bezmiâlem Valide Sultan’ın özel yaşantısındaki zevkleri ve tercihleri nelerdi? * Padişah-Valide Sultan özelinde anne-oğlu arasındaki ilişki nasıldı? Sultan Abdülmecid annesine neden bu kadar düşkündü? * Bezmiâlem Valide Sultan’a nasıl bir cenaze töreni yapılmıştı? Prof. Dr. Arzu Terzi, Bezmiâlem Valide Sultan adını verdiği ve yukarıdaki soruları cevaplandırdığı bu çalışmada, Osmanlı arşiv vesikalarını kaynak alıyor, elde ettiği tüm bilgi ve verileri tablolarla güçlendiriyor ve akıcı diliyle yine okurunun karşısına çıkıyor. İlk defa her yönüyle örnek bir hanımın, Bezmiâlem Valide Sultan’ın hayat hikâyesi…

Saray Mücevher İktidar

Sultan V. Murad ve annesi nasıl bir borç girdabındaydı? Sultan V. Murad’ın borçlandığı özel bankeri kimdi? Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilişi sırasında haremi nelere maruz kalmıştı? Sultan Abdülaziz hanedanının mücevherlerine ne şekilde ve kimler tarafından el konuldu? Osmanlı Sarayı’nda İki Valide Sultan’ ın ikidar ve mücevher mücadelesi nasıl cereyan etti? Sultan V. Murad’ın borçlarına karşılık Abdülaziz Hanedanı mücevherleri hangi Bankere rehin verildi? Rehin edilen mücevherlerin çeşitleri ve kıymetleri ne idi? Mücevherler banker tarafından niçin Paris’e götürüldü? II. Abdülhamid, V. Murad′la alakalı cevaplamaları için devlet meclisine hangi üç soruyu yöneltti? Padişahın V. Murad’a özel olarak gönderdiği mektubun içeriği neydi? Sultan Abdülhamid neden mücevherlerin peşine düştü? Bir Osmanlı Padişahı ile bir Galata Bankeri’nin uzun süren mücevher pazarlığı nasıl gerçekleşti? II. Abdülhamid’in mücevherlere karşı rehine verdiği padişah mülkleri hangileriydi? II. Abdülhamid’in binbir zorlukla İstanbul’a getirttiği mücevherlerin sonu ne oldu? Sultan Abdülaziz, V. Murad ve Sultan Abdülhamid üçgeninde, yukarıdaki sorular SARAY MÜCEHER İKTİDAR’da cevap buluyor. Mücevherler dünya kurulduğundan bu yana insanoğlu için ihtişam ve gücün sembolüdür. Kitapta ele alınan dönemde ise mücevherler iktidar mücadelesinin kahramanlarından biridir. Zira XIX. yüzyılın ikinci yarısından sonra iktidarı ele geçirmek veya elde tutmak için paradan başka hiçbir şeyin işe yaramayacağını kabul etmek gerekir. Birikmiş iç ve dış borçların olduğu ve paranın bulunmadığı bir ortamda dönemin tahvilleri ve hisse senetlerinden çok daha kıymetli olan mücevherlerin gücüyse tartışılamaz. Bu çalışma, çok kısa ve gizemli zaman diliminde tarih sahnesinde gizli kalmış pek çok önemli detayı içermekte ve bugüne kadar bilinen bazı yanlışları da düzeltmektedir. Bu kitapta Osmanlı İmparatorluğu Arşivleri’nde bugüne kadar saklı kalan belgeler ışığında Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesiyle başlayan, Sultan Murad’ın kısa saltanatıyla devam eden ve Sultan II. Abdülhamid’in taht’a çıkışının ilk yıllarına kadar süregelip nihayetlenen, şimdiye kadar ele alınmamış, mücevher ve iktidar ekseninde bir saray trajedisi Doç. Dr. Arzu Terzi’nin akıcı diliyle okurunun karşısına çıkıyor.

Abdülhamidin Mirası Petrol ve Arazi

Osmanlı her şeyin farkındaydı amma….. Düvel-i muazzama’nın Bağdat–Musul bölgesindeki petrole ilgisinin artmaya başlamasıyla, bölgedeki zengin petrol yataklarını içine alan önemli arazi parçalarının Osmanlı tarihinde ilk kez bir padişahın -Sultan II. Abdülhamid’in- şahsi mülkü haline getirilmesinin aynı döneme denk gelmesi şüphesiz bir rastlantı değildir. Zira çalışmada ilk defa gün ışığına çıkarılarak okurların istifadesine sunulan döneme aorijinal fotoğraflardan ve petrol yatakları hakkında verilen detaylı bilgilerden de anlaşılacağı üzere bölge topraklarında kendiliğinden nehir gibi petrol akmaktadır. Böyle bir tablonun dönemin sömürgeci devletlerinin iştihanı kabartmaması ise mümkün değildir. Her detayında tamamen Osmanlı Arşiv belgelerinin kullanıldığı bu eser kendi sahasında bir ilk olma özelliğini de taşımaktadır. Eserde konu edilen bölgedeki gelişmeler aslında günümüzdeki olayların da başlangıcını oluşturmaktadır. Çalışmada sömürgeci devletlerin başta petrol olmak üzere verimli araziler ve doğal kaynaklara sahip olmak, stratejik olarak önemli köşe başlarını tutmak ve bazı merkezleri etkisiz hale getirmek için ilgilendikleri en önemli bölgeler içinde yer alan Bağdat ve Musul bölgesindeki, asıl mücadelenin başladığı II. Abdülhamid dönemine gizemli bir yolculuk yapılmıştır. Bu mücadelenin kaynağı ve tarihi boyutu tam olarak bilindiğinde, Batılıların bugün Ortadoğu diye adlandırdığı bu bölgede niçin huzur ve adaletin hâlâ sağlanamadığı ve hangi çıkarlar uğruna nelerin feda edildiği daha iyi anlaşılacaktır.