Benjamin C. Fortna

Kuşçubaşı Eşrefin Eşi Pervinin Savaşı

Kuşçubaşı Eşref… Cesur bir savaşçı, becerikli bir istihbaratçı ve bir eş… Pervin Hanım… Kuşçubaşı Eşref’in henüz 45 günlük evliyken savaşa gitmek için geride bıraktığı müşfik bir eş… Pervin Hanım’ın hatıratı… Birinci Dünya Savaşı, savaş yılları, savaş sonrası esaret ve işgal günleri, Milli Mücadele dönemi, Lozan sonrasında başlayan Kuşçubaşı’nın sürgün günleri… Bütün bunlara dair enteresan bilgiler ve yorumlar barındıran, bu süreçleri çilekeş bir kadının gözünden günümüze aktaran bir defter… Savaş yıllarında pek çok Osmanlı kadını ile aynı acıları paylaşan Pervin Hanım’ın kaderi Lozan Antlaşmasından sonra farklı bir yöne evriliyor. Benjamin C. Fortna, Kuşçubaşı Eşref: Efsane Teşkilat-ı Mahsusa Subayının Hayatı isimli muhteşem çalışmasının ardından Osmanlı İmparatorluğu’nun en çalkantılı dönemini bir de Eşref Bey’in eşi Pervin Hanım’ın kaleme aldığı hatırat aracılığıyla gözler önüne seriyor. Heyecan içinde bir solukta okunabilecek muhteşem bir çalışma…

Teşkilatı Mahsusa Subayının Hayatı Kuşçubaşı Eşref

Trablusgarp fedaisi, Batı Trakya savaşçısı, efsanevi Teşkilat-ı Mahsusa subayı, 150’lik… Osmanlı’nın son dönemine damgasını vuran Kuşçubaşı Eşref, bugün hâlâ tartışılan bir karakter; kimilerinin görmezden geldiği, kimilerininse mitik hale getirdiği, tarihsel gerçeklik ile popüler hayal gücünün sınırları arasında flulaşan efsanevi bir figür. Dünyaca ünlü tarihçi Profesör Benjamin C. Fortna’nın, Kuşçubaşı’nın kendi eliyle kaleme aldığı hatıralar ve sandukasından çıkan şahsi belgelerden üzerinden yaptığı bu birinci sınıf çalışma, Kuşçubaşı hakkında bugüne kadar yazılan en detaylı ve güvenilir biyografi olma özelliğini taşıyor. Fortna, çalışmasını bireye merkezleyerek, devlet ve toplum arasındaki katı sınırları sorgulamaya ve çok daha incelikli bir tarihsel gerçekliğe varmaya kapı aralıyor. “Sadakat, hıyanet, milliyet ve vatanperverlik gibi heybetli ve telaffuzu hoş kavramlar tekil insanların hayatlarına giydirilerek izah edilmeye çalışıldığında kağşarlar, keskinliklerini kaybederler. Eşref Bey kolayca kullanılan soyut kavramları sigaya çekmemizi sağlayan somut bir hayat yaşamıştır. İlaveten, yaşadığı zamanın dünyasını dostlarla ve düşmanlarla paylaşmıştır. Her insan bir ilişkiler ağının parçası, o halde her biyografide yan rollerde başka ilginç karakterler de boy göstermelidir. Nitekim Kuşçubaşı Eşref Bey biyografisinde kendisinden başka Mustafa Kemal, Enver, Cemal ve Hurşid paşaların, Süleyman Askerî ve Yakup Cemil’in, Çerkes Ethem’in, Ahmed’in, Reşid’in, Selim Sami’nin hikâyelerinin bazı cepheleri de saklıdır.”