Fahruddin Er-Razi

Kelime-i Tevhidin Sırları

Kelime-i tevhid ile ilgili olarak birçok risale kaleme alınmıştır. Bunların bir kısmı kelime-i tevhidi ağırlıklı olarak gramer açısından incelemiş ve bu sırada ulûhiyyetle ilgili meseleler hakkında genel bilgiler vermişlerdir. Bazıları doğrudan bir akaid kitabı niteliği taşımaktadır. Fahreddin er- Râzî’nin "Esrâru’t-Tenzil ve Esraru’t- Te’vil” adlı, çevirisini sunduğumuz ve Kelime-i Tevhidin Sırları olarak isimlendirdiğimiz bu eseri, yukarıda zikrettiğimiz kelime-i tevhidin farklı özelliklerini konu edinen eserlerin pek çok özelliğini kapsamaktadır.

Kelam İlminin Esasları Mualimü Usuliddin

Fahreddin Râzî, İslam ilim ve düşünce tarihinde kelam, tefsir, felsefe, mantık, fıkıh usulü, tıp, tarih, dil gibi aklî ve naklî çeşitli alanlarda çok sayıda eser veren velûd bir müellif ve yetkin bir âlimdir. Onun en meşhur olduğu alan çok eser verdiği kelam ilmidir. Felsefe ve kelamın konularını birleştirip felsefî kelam dönemini başlatan Râzî, bu öncü konumuyla kendisinden sonra gelen âlimler üzerinde de büyük bir etkiye sahip olmuştur. Râzî’nin Me‘âlimu Usûli’d-Dîn isimli eseri, müellifin olgunluk döneminde kaleme aldığı muhtasar bir eserdir. On bölümden oluşan eser, bilgi ve varlıkla ilgili giriş bölümünü takiben ilahiyyât, nübüvvet, sem’iyyât ve imâmet gibi kelamın ana konularını öz ve açık bir şekilde ortaya koyar. Me‘âlimu Usûli’d-Dîn, Orabi Orabi tarafından Köprülü Yazma Eser Kütüphanesi Fazıl Ahmed Paşa Koleksiyonu 529 numarada kayıtlı nüsha esas alınarak yurtiçi ve yurtdışındaki birçok nüshayla hazırlanan tahkiki ve Doç. Dr. Muhammet Altaytaş tarafından yapılan tercümesiyle okuyucuların istifadesine sunulmuştur.

Ana Meseleleriyle Kelâm ve Felsefe

Fahreddin er-Râzî (ö. 606/1210) kelâm, felsefe, tefsir ve usûl-i fıkıh alanlarına dair çalışmalarıyla felsefî ve dinî ilimlere yeni bir yön vermiş ve bu nedenle “el-İmâm” olarak tanınmıştır. Bu çalışmada orijinal metniyle birlikte tercümesine yer verilen el-Muhassal Râzî’nin yaşadığı döneme nispetle önceki ve sonraki âlimlerin, filozofların ve kelâmcıların görüşlerinin özetini veren, başka bir ifadeyle kelâm ve felsefenin temel meselelerini karşılaştırmalı inceleyen bir eserdir. Râzî eserde farklı düşünce grupları tarafından ileri sürülen iddiaları gerekçelendirme ve açıklama güçleri ile tutarlılıkları açısından incelemekte ve böylece “tahkîk” denilen araştırma tarzının en güzel örneklerini vermektedir. el-Muhassal bu özellikleriyle İslam düşünce tarihinde vazgeçilemeyen “klasik” bir eser olmuş, üzerine birçok âlim tarafından şerh ve haşiyeler kaleme alınmış ve XII. yüzyıldan sonra yazılan kelâm ve felsefe kitaplarının meselelerini büyük ölçüde belirlemiştir. el-Muhassal klasik kelâm ve felsefenin temel meselelerini karşılaştırmalı olarak ele almakla birlikte İslam inancının ana meselelerini içermesi bakımından ayrıcalıklı bir öneme sahiptir. Eser, İslam düşüncesindeki bilgi, yöntem, varlık ve fizik dünya tartışmalarını bütünüyle içerdiği gibi Allah’ın zatı, sıfatları ve fiilleri ile nübüvvet, âhiret ve imâmet konularını da ele aldığı için okuyucu bu eserde İslam inancının ana ilkelerinin aklî ve naklî delillerle nasıl temellendirildiğini ayrıntılı bir şekilde görebilecektir.

Tefsir-i Kebir 2.Hamur

Güven ve istikrarın hâkim; huzur ve ilmin zirvede olduğu dönemlerde tefsir ilminin imamı olarak kabul edilen; büyük âlim, mutasavvıf Fahruddin Râzi tarafından kaleme alınan “Mefâtîhu’l-Gayb” isimli bu eser; yüzyıllarca Osmanlı Medreselerinde okutulmuş, ayrıca İbn-i Kesir, Elmalılı, Ebu’s Suud, Hulasatu’l Beyân gibi yakın tarihlerde yazılmış tefsirlerin de her yönden önemli bir kaynağı olmuştur. Kendinden sonra yazılmış bütün tefsirlere kaynaklık eden; ayetleri, Peygamberimiz (s.a.v.) ve ashabının (r.a.) sözleriyle birlikte delillerle açıklayan, konulara sosyolojik, felsefi, tasavvufi ve bilimsel izahlar getiren 23 ciltlik dev bir eserdir.

Tefsiri Kebir 23 Cilt Şamua Tk

Müslümanların, 1400 yıllık süre içerisinde meydana getirdikleri ilim ve kültür birikimi, bir köşeye itilip kendi haline terkedildiği takdirde; hem günümüz insanının bu birikimden istifadesi oldukça zorlaştırılmış, hem de ilim ve kültürümüzü sıhhatli bir zemine ve sağlam bir temele oturtmamış oluruz. Biz, Fahruddîn Râzi gibi asırları kucaklayan, tefsir alimleri içerisinde seçkinliği ve önderliği ittifakla kabul edilerek kendisine İmamü'l-Müfessirîn (tefsîrcilerin imamı, önderi) ve Mefâtihu'l-Gayb adlı eserine de Tefsîru'l-Kebir (tefsirlerin büyüğü) ünvanı verilen bir alimin, Kur'an-ı Kerim-i nasıl anladığı ve nasıl yorumladığını günümüz ilim ve kültür çevresinin istifadesine sunmayı bir görev bildik. İmam Fahruddin Râzî elde ettiği değerli mirası, diğer birçok eserinin yanısıra, bilhassa muazzam tefsirinde bizlerle paylaşmayı arzu etti. Ondan sonra gelen birçok İslâm alimi ve Müslüman gerçekten bu mirastan paylarını bol bol almışlar ama o tükenmemiş, bizlere de kalmış ve bizden sonrakilerin istifadesine âmâde olmaya devam edecektir. Çünkü o, içine dalınmadan tam farkına varılamayan bir derya gibidir.