Fatma Aliye

İslam Kadınları

OSMANLICA ASLINDAN GÜNÜMÜZ DİLİNE AKTARAN: Ayhan Pekin - Âmine Pekin İlk Türk kadın romancı olarak tanınan Fatma Aliye Hanımın romanları dışında da eserleri vardır. Kadınlarla ilgili meseleler, tarih incelemeleri ve felsefe üzerine yazdıkları kitap olarak yayınlanmıştır. Bunlardan, Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika edilen (1891-1892) Nisvân-ı İslâm, yazarın Türk ailesi ve özellikle harem hayatı hakkında bilgi edinmek isteyen Avrupalı bazı kadınlarla yaptığı, çok evlilik, câriyelik ve örtünme konuları üzerindeki konuşmalarından doğmuştur. Kitapta bu hayatın Osmanlı kimliğinin bir parçası olduğu ifade edilmektedir. Bu eser, Maârif Nezareti'nin izniyle 1892 tarihinde ilk defa kitap olarak basılmıştır. Fdansızca, İngilizce ve Arapça’ya tercüme edilerek yayınlanan bu kitap dolayısıyla ülke dışında da tanınan yazara Chicago Kitap Sergisi’nde ödül verilmiştir.

Ünlü Müslüman Kadınlar

Fatma Aliyye bu kitabının, şahsına müracaat eden bir çok yabancı kadının Paris'te açılacak olan sergide kısaca anlatılmak üzere hazırlamasını talep ettiği çalışmadan doğduğunu belirtmektedir. Yazar, eserin doğrudan doğruya anlatıldıktan sonra Fransızca'sının da yayınlanacağını ifadeyle, "insanın memleketine, vatanına olan muhabbeti, çalışıp meydana getirebildiği eser pek değerli olmasa da, ondan vatandaşlarının da istifâdesini düşündürüyor" diyerek "Nâmdârân-ı Zenân-ı İslâmiyân" üst başlıklı çalışmasını 1899-1901 yıllarında Malûmat Gazetesi'nde tefrika olarak yayınlamıştır. Seçilen "Büyük Kadınlar", doğum ve evlilik yoluyla büyük mevkilerde bulunmakla beraber, hayatlarmdâki olağanüstü hâller onlara tarih sayfalarında özel bir önem verdirmiştir. İşte bunların en meşhurları bu çalışmada anlatılmaktadır. Anlatımda, tarihî süreç gözönünde bulundurularak İslâmiyet'in ilk dönemlerinden, sırasıyla Emevîler, Abbasîler, Diğer hanedanlardan ve Osmanlılardan "Ünlü Büyük Kadınlar" incelenmiş, yine aynı dönemler ı başlıca" Şair Kadınlar" ilave edilmiştir.