Halil ibrahim Bulut

Mezheplere Göre Klasik Kaynaklar ve Özellikleri

Bu çalışma, çeşitli sebeplerden dolayı teşekkül eden itikadi ve siyasi ekolleri kendi kaynaklarından okuyup anlamayı arzu edenlere, mezheplerin klasik kaynaklarıyla alakalı derli toplu bir doküman sunma düşüncesinden hareketle ortaya çıkmıştır. Şüphesiz gelenek oluşturan klasik kaynakların kendilerine has özellikleri olduğu gibi, mensubu oldukları mezheplerin de bazı özellikleri vardır. Bununla birlikte klasik kaynakları belli bir mezhebi esas alarak tasnif etmenin bazı zorlukları bulunmaktadır. Aynı gelenek içinde olsa bile, eserler arasında bazı önemli farklılıkların olduğu malumdur. Bununla birlikte ana umdeler dikkate alınarak klasik kaynakların mezheplere göre tasnif edilmesi bazı kolaylıklar sağlamaktadır. Böyle bir tasnif, kronoloji dikkate alınarak temel kaynakların ortaya çıkış ve gelişim süreçlerini takip edebilmeye, bilgilerin sistemli bir şekilde ortaya konulabilmesine ve de belli bir geleneğe bağlı kalınarak yazılan eserlerin derli toplu bir listesini sunmaya imkân sağlamaktadır. Elinizdeki bu eser, klasik ekolleri esas alarak geleneğin önemli âlimlerini ve temel kaynaklarını tanıtmayı hedeflemektedir. Diğer bir ifade ile mezhepler tarihinin önemli şahsiyetlerini ve bunların vücuda getirdikleri ana kaynakları mezhebî geleneklere göre tasnif etmektedir. Mu'tezile, Şia ve Ehl-i Sünnet ekolleri özelinde hazırlanan bu çalışmanın mezhepleri kendi özgün kaynaklarından ve kronolojik olarak okuyup takip etmek isteyenlere, mezhepler tarihi sahasına gönül verenlere ve özellikle bu sahada çalışanlara ciddi bir kolaylık sağlayacaktır.

Erken Dönem Şii Düşünürler

Elinizdeki bu eserde; hayatları, eserleri ve görüşleri hakkında bilgi verdiğimiz Şiî düşünürler, ilk beş asırda yaşamış Şiî-İmamiyye'nin hadis, kelam ve fıkıh sahalarında öncülük yapmış şahsiyetleridir. Bununla birlikte Şia'nın erken dönem âlimlerini, bu çalışmaya aldığımız sayılı birkaç âlimle sınırlandırmak doğru olmaz. Zira bu eserin asıl hedefi, imamet düşüncesinin oluşması sürecinde belirleyici rolleri bulunan önemli şahsiyetleri ve görüşlerini dikkate sunmaktır. Bu çalışmanın nihai hedefi; İslâm Mezhepleri Tarihi ve Kelam ilmi sahasında akademik çalışma yapmak isteyen, özelde yüksek lisans ve doktora öğrencilerine, ilk dönem Şiî âlimlerini tanıtmak, Şiî düşüncesine ne tür katkılarda bulunduklarını göstermektir. Bununla birlikte Şiîliğin ortaya çıkışı ve teşekkül sürecini merak eden bütün okuyucuların faydalanacağı bir eser olduğunda da şüphe yoktur.