Mehmet Kaplan

Edebiyatımızın Bahçesinde Dolaşırken

Bu kitap, Prof. Dr. Mehmet Kaplan’ın Edebiyatımızın İçinden adlı eserinin genişletilmiş ikinci baskısına eklenmesi düşünülen yazıların ayrı bir kitap olarak okuyucuya sunulması kararıyla oluşmuştur. Böylece Edebiyatımızın İçinden’in bir devamı sayılacak Edebiyatımızın Bahçesinde Dolaşırken ortaya çıktı. Elinizdeki bu kitapta Prof. Dr. Mehmet Kaplan’ın 1941-1985 yılları arasında yazdığı edebî yazılardan elli altı tanesi bir araya getirilmiştir. Bu kitaptaki yazıları, metin tahlilleri, edebî ve fikrî eserlerin tahlili ve tanıtılması, yazar ve eserleri mukayeseli olarak ele alan yazılar, tematik yazılar, mukayeseli edebiyat yazıları, kayıplarından büyük üzüntü duyduğu fikir ve edebiyat adamları hakkındaki yazılar olarak gruplandırmak mümkündür.

Sevgi ve İlim

Kırk altı yıl süren yazı hayatında Mehmet Kaplan yazmayı alışkanlık haline getirmişti. Edebiyatımızın en önemli deneme yazarlarından biridir. Kendisinin "düşünce temrinleri" olarak nitelediği bu yazma şeklini öğrencilerine de "yazarak düşünün" şeklinde tavsiye ederdi. Yazarak düşünmek onun için çok önemliydi, çünkü yazı düşünceleri şekle sokardı. Onun bütün yazılarında bir süreklilik vardır. O zaman içinde gelişmeye değişmeye inanırdı. Kitabın adından da anlaşılacağı gibi o ilme ve akla, ruhun ölümsüzlüğüne inanır ve güzelliklere hayrandır. Milletine bağlı, onun değerler sistemine saygılıdır. Kitaptaki yazıları gözden geçirenler onun fikirlerini küçük sohbetler olarak görecekler, kendileri de bu meseleler üzerinde düşüneceklerdir. Düşünce temrini olan denemelerinin önemli bir kısmını bu kitapta derlerken, onlarda günümüz okuyucularının da yararlanacakları çok şeyler bulunduğuna inanıyoruz.

Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 2

Araştırmaların bu ikinci cildi Mevlânâ'dan Tarık Buğra'ya Türk müelliflerinin eserleri ve düşünceleri üzerine yazılmış yazılardan oluşmaktadır. Üzerinde durulan yazarlar arasında Mevlânâ, Şeyh Galip, Mehmet Âkif, Namık Kemal, Abdülhak Hâmid Tarhan, Ziya Gökalp, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Haşim... bulunmaktadır.

Şiir Tahlilleri 1 Tanzimattan Cumhuriyete

Kitap Âkif Paşa'dan Yahya Kemal'e kadar 32 şairin bir şiiri ve bu şiirin tahlilini ihtiva eder. Şiirler tahlil edilirken sanat, edebiyat anlayışlarına, fikir hareketleri içindeki yerlerine, şiirle vermek istedikleri fikre yer verilmektedir. Bu özellikleriyle Şiir Tahlilleri hem bir şiir antolojisi hem de sanat-edebiyatla sınırlı bir fikir tarihi hüviyeti kazanmıştır. Metod olarak şairin hal tercümesinden eserine yaklaşma değil, eserden-şiirden yazara, onun anlayışına yaklaşma yolu tercih edilmiştir.

Hikaye Tahlilleri

Samipaşazâde Sezai'den Nursel Duruel'e kadar 41 Türk hikâyecisinin bir hikâyesi ve bu hikâyenin tahlili. Bu kitapta da hikâyeden kalkılarak sanat-edebiyat, dünya görüşü ve fikriyat bakımlarından edebî verimler ele alınmakta ve tahlil edilmektedir. Tanzimat'tan günümüze kadar uzanan Türk hikâyeciliğinin aynı zamanda bir antolojisi mahiyetinde olan eser sayesinde Türk hikâyeciliğindeki üslup, dil ve teknik değişiklikleri takip etmek mümkün olmaktadır.