Mehmet Şeker

Osmanlı Belgelerinde İhtidâ Kavramı ve Mühtedîler

Son yıllarda gündemden hiç düşmeyen dönmelik ve dönmeler konusunu tarihî gerçekler ve belgeler ışığında aydınlatan bir kitap. Osmanlı Devleti, farklı milliyet ve dinlerin çeşitli örf ve âdetlerine sahip mensuplarına yaklaşık altı yüz yıl boyunca bir arada yaşayabilecekleri bir ortam sağlamıştır. Bu ortamda hâkim unsur Müslümanlardan oluştuğu için, zaman zaman diğer din mensuplarından din değiştirerek Müslümanlığı tercih edenler olmuştur. Bu olay “İhtidâ” olarak adlandırılır ve dininden dönenlere de “Mühtedî” (Dönme) denir. Eserde ihtida kavramı tarihî ve toplumsal boyutlarıyla anlatılır. Son bölümde Osmanlı toplumunda önemli işler yapmış, Osmanlı beyleri, pâdişahları ve sultanları üzerinde etkili olmuş devlet adamları ile Osmanlı sarayında kadın efendi veya vâlide sultan olarak önemli rolleri görülen mühtedîlerden örnekler verilir. Bunlara, gerek icraatı gerekse eserleri ile Osmanlı tarihinde iz bırakmış bazı mühtedî ilim adamları da eklenir.