Mevlana Yakub-i Çerhi

Risalei Ünsiyye

RİSÂLE-İ ÜNSİYYE ۞ يَآ اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا اتَّقُوا الّٰلَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِق۪ينَ "Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve sadıklarla beraber olun” (Tevbe 9/119). Toplumların kaybolan ahlâkî değerlerini ve edep anlayışını yeniden inşa etmekte önemli rol oynayan tasavvuf kültürü, her dönemde varlığını sürdürmüştür. Kültürlerin önemli yapı taşları olan mutasavvıflar, sahip oldukları güzel ahlâk ve örnek yaşantı ile bizlere rehberlik yapıp yolumuza ışık tutmaktadırlar. Kurdukları edep okulu ve terbiye mektebiyle körelmiş nefislerimizi kemale erdirmeyi amaçlamaktalar ve bu hususta bizlere hocalık yapmaktadırlar. Kâmil mükemmil zatlara uyup onlar gibi doğru ve dürüst yaşayabilmemiz için, böylesine güzel bir niyetle bizlere yaklaşan ve kucak açan tasavvuf büyüklerini doğru anlamamız ve iyi tanımamız gerekir. Evliyaullah, Allah’ın [celle celâluhû] rızasını kazanma yolunda bizler için fırsattır. Rabbü’l-âlemîn’in bu salih kullarının değerini bilip onlarla beraber olmalıyız, onlarla aynı yolda ilerlemeliyiz. Çalışmasını yaptığımız Risâle-i Ünsiyye isimli bu kıymetli eser işte bu değerli mutasavvıflardan biri olan Yakub-i Çerhî’ye [kuddise sırruhû] aittir. 14. yüzyılın büyük âlimlerinden Yakub-i Çerhî; dönemin kıymetli zatı, kâmil mükemmil şeyhi ve büyük mutasavvıfı Şah-ı Nakşibend hazretlerinin [kuddise sırruhû] gönlünü kazanmış, onun kutlu dergâhında kabul görmüş ve kendisinin mana hediyelerine mazhar olmuş bir velidir. Şah-ı Nakşibend hazretlerinin sırlı işaretiyle Hâce Alâeddin Attâr hazretlerine [kuddise sırruhû] halife olmuş bir gönül dostu ve Hak âşığıdır. Yakub-i Çerhî hazretleri [kuddise sırruhû] diğer bütün mutasavvıf âlimler gibi kendisini bu hak yolda hizmete adamıştır. Bu hizmet yolunda, yakınında olanlara sohbet etmiş ve onları tasavvuf yoluna davet etmiştir. Ulaşma imkânının zor olduğu kimselere ise risâleler yoluyla tebliğde bulunmuş ve onlara Nakşibendîlik yolunun inceliklerini anlatmıştır. Her fırsatta insanlara mâsivanın (dünya hayatına meyletmenin) zararlarından bahsetmiş ve gafletten kurtulup kalplerini yeniden inşa etmelerini nasihat etmiştir. Tasavvufun bir istikrar ve disiplin yolu olduğunu vurgulamıştır. Bu eserde Yakub-i Çerhî [kuddise sırruhû]; abdestin, gizli zikrin, vukûf-i kalbînin ve nâfile namazın faziletlerinden bahsederek âyet-i kerimeler ve hadis-i şerifler ile bu konulara deliller getirmiştir. Sade bir üslupla yazılan eserde Yakub-i Çerhî [kuddise sırruhû], satırlarının arasına mutasavvıf şairlerden Farsça mısralar serpiştirerek bu münevver kitaba ayrı bir lezzet katmıştır. Hak Teâlâ hepsinin makamını yüceltsin, ruhlarını şâd eylesin. Tevfik Allah Teâlâ’dandır.