M.İsmail Kemaloğlu

Uzlet Halktan Uzaklaşıp Hakka Yöneliş

İnsanoğluna rehber olan Kur’ân-ı Kerîm, âlemlere rahmet olan Resûlullâh (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem), genelde insan-lar özelde mü’minler için en büyük kurtuluş vesilesidir. Bu iki değerde bulunan hasletleri öğrenip hayata tatbik etmek dünya da huzur sağladığı gibi ebedi saadet yurdu olan cenneti de kazandıracaktır. Bu değerler sayesinde sapıklığa düşülmeyecek, neticede de en güzel sona ulaşma imkânı oluşacaktır. Yaratılmış varlıklar içerisinde zerreden kürreye canlı cansız her şey bilinçli veya bilinçsiz hareket halindedir. Bilinçsiz varlıklar hareket etme yetisi verilenler görevlerini harfiyen yerine getirirler. Bilinçli hareket etme yetisi verilip kullukla sorumlu tutulanlar insanlar ve cinlerdir. Bunlar görevlerini ifa ederken iradelerini kullanarak hayatlarını şekillendirirler. İnsanlar fıtrî yapıları gereği toplum içerisinde yaşarlar. Bu fıtrî yapının bazı gerekçelerle zaman zaman uygulama dışında bırakıldığı da olur. Böylelikle toplumdan uzaklaşma yolu tercîh edilir. Kişi bu tercîhi yaparken doğup büyüdüğü çevreden, örnek aldığı şahsiyetlerden önemli ölçüde etkilenebilir. İlerleyen süreçte elde ettiği bilgiler de hayat tarzı üzerinde etkili olur. Tercümesine gayret ettiğimiz Gazzâlî (Rahmetullâhi Aleyh)’in meşhur eseri olan İhyâü ‘ulûmi’d-dîn kitabının içerisindeki uzlet bölümüdür. Kitap, uzletin insan hayatındaki konumunu, yeri geldiğinde uzletin önemini, delilleriyle birlikte fayda ve zararlarını zikre-der, kullandığı delillerin delil olabilme salâhiyetlerini irdeler. Kitap giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında kitabın konu ve menheci hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölüm: Uzlet hakkındaki görüşler ve delillerin nakledilmesi hakkındadır. İkinci bölüm: Uzletin fayda ve tehlikelerini tespitle birlikte hak olan görüşü ortaya çıkarmak hakkındadır. Çalışmak bizden, muvaffakiyet Allâh (Celle Celâlühü)’dendir.

El Gunye ve Geniş İzahlı Tercümesi

Kâdiriyye tarikatının pîri Abdülkâdir-i Geylânî ڍ, bir müridinin isteği üzerine bu eseri kaleme almıştır. Müellif, eserin muhtevâsını farz ve sünnetlere dâir şer‘î âdâb, itikâd, mev‘iza ve menâkıb şeklinde tesbît eder. Bu konuları işlerken sık sık âyet ve hadîslere, fıkıh ve hadîs âlimlerinin fikirlerine, zâhid ve sûfîlerin söz ve menkıbelerine başvurur. el-Gunye bölümlere “kitâb, bâb, meclis”, bunlar da alt bölümlere “fasıl” ayrılır. Esere ibâdet konuları Hanbelî mezhebine göre kısa bilgi verilerek başlanmış, ardından âdâb konusu ele alınmış, akâid ve mezheplerle ilgili bilgiden sonra tekrar ibâdet ve amellerin faziletleri konusuna dönülmüştür. Bu bölümde mübârek ay, gün ve geceler, belli zamanlarda okunacak evrâd ve dualar, nâfile ibâdetler, Kur’ân-ı Kerîm okumanın fazileti hakkında geniş açıklamalar yapılmıştır. Kitabın vasiyet bölümünden sonra gelen ve müridlerin dikkat etmeleri gereken kurallara dâir “Âdâbü’l-Mürîd” başlıklı bölüm, son bölümdür. Ebû Tâlib el-Mekkî’nin Kûtü’l-Kulûb’unu andıran el-Gunye oldukça sade bir üslûpla kaleme alınmış, konular açık ve anlaşılır bir dille izâh edilmiştir. Abdülkâdir-i Geylânî ڍ, eserin itikâdî konulara ayırdığı bölümünde Hanbelî mezhebinin savunucusu olarak görünür, bid‘at mezheplerini sert bir dille eleştirir.

Resulullah ve Ashabının Güzel Ahlakı

Allâhü Teâlâ şöyle buyurmuştur: «And olsun ki; elbette sizin için (özellikle de) Allâh’a ve âhiret gününe ümit bağlayan ve (korku, arzu, bolluk ve darlık gibi tüm hâllerinde) Allâh’ı çokça zikretmiş kimseler için Allâh’ın Resûlü’nde pek güzel ve uyulmayı gerektiren çok güzel bir örnek bulunmaktadır!» [Ahzâb Sûresi, 21] «Muhakkak ki Sen elbette (mâhiyeti kimse tarafından idrâk edilemeyecek kadar) büyük bir ahlâk üzeresin.» [Kalem Sûresi, 4] Âişe (Radıyallâhü Anhâ) şöyle demiştir: “İşte O’nun (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem) ahlâkı Kur’ân’dı.” [Abdürrezzâk, Musannef, 3/39 (4714); İbn Sa‘d, et-Tabakâtü’l-Kübrâ, 1/313; Ahmed ibn Hanbel, Müsned, 41/148 (24601)] Resûlullâh Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem) sevilmeye candan azîz bilinip sevilmeye lâyık yegâne bir şahsiyettir. “O, Allâh’ın emriyle Kâinat Efendisi; Varlığın tacı, varlık nurunun ta kendisi.” Kalem anlatamaz O’nun hayatı tayyibesini. Lâkin murâdımız bir nebze hayatını bilip hayatımıza intizâm vermektir.

Nefis Terbiyesi

Güzel ahlâk, kalpten cennet nimetlerine açılan ve Rahmân’a yaklaştıran bir kapı olduğu gibi, kötü ahlâk da kalpleri saracak olan ve Allah Teâlâ’nın tutuşturduğu cehennem ateşine açılan bir kapıdır. Kötü ahlâk zehir mesabesinde olduğu için nefsi ve kalbi hasta eder. Ancak bu öyle bir hastalıktır ki ebedî hayatı mahveder. O halde sadece bedeni yok eden hastalıkla bu korkunç hastalığın arasındaki fark kıyâs edilmeyecek kadar büyüktür. Kalp hastalığının tedavisini öğrenmek her akıllı insan için bir zorunluluktur. Zira bu hastalıklar tedavi edilmeyip öylece bırakılsa hiçbir kalp bu hastalıklardan kurtulamaz. İşte bu risâlenin gâyesi; ahlâkı güzelleştirmeye genel bir bakış ve kısaca bunun metodunu göstermektir.

İlim ve Fazileti

İmâm Gazzâlî bu kısımda ilmin fazileti, yerilen ve övülen ilimler, farz-ı ayn ve farz-ı kifâye olan ilimler, makbûl ve merdûd ilimler, münâzara, cedel ve hilâfın kötülüğü gibi birçok konu üzerinde durur. Bununla beraber kendi devrindeki âlimlerin ilmi, makâm ve mevki için öğrendiklerini, insanın asıl yaratılış maksadı olan kalbini tasfiye vazifesini unuttuğunu, fakîhlerin çok ender rastlana¬cak meselelerde ömrünü geçirdiği gibi meseleleri irdeler ve tenkit eder. Asıl ilmin “kalp ilimleri” olduğunu ifâde eden İmâm, saâdete ulaşmak için selef-i sâlihinin yolundan gidilmesi gerektiği üzerinde ısrârla durur. Cenâb-ı Allâh, kendisine rahmet ve makâmını âlî eylesin. Bizleri de kendisinden istifâde etmeye muvaffak eylesin.

Kalbin Sırları ve Kalbin Acayip Halleri

Kendi döneminde öne çıkan şahsiyetler her dâim var olmuştur. Fakat bazı kimseler sadece kendi zamanlarında değil, vefatının üzerinden bin sene dahi geçse nasîhat etmeye ve insanlara faydalı olmaya devam etmektedir. İşte İmâm Gazzâlî (Rahimehullâh) hiç şüphesiz bunlardan birisidir. İnsanın şerefi ve bütün yaratıklara kendisini üstün kılan fazileti, Allah’ın marifetini elde etmeye elverişli olan yapısından kaynaklanmaktadır. Dünyadaki şerefi, kemâli ve güzelliği bu marifet sayesinde olduğu gibi, âhirette de bu marifet onun hazırlığı ve kıymetlisi olacaktır. İnsan marifetullâha, kalp dışında herhangi bir âzâsıyla hazırlanamaz. Zira Allâh’ı bilen, O’na yaklaştıran, Allâh için çalışan, O’nun uğrunda gayrette bulunan ve Allâh nezdindeki sırları keşfeden yalnızca kalptir. Diğer organlar ise kalbin hizmetçileri ve kalbin çalıştırdığı âletlerden ibarettir. Eserde kalp, ruh, nefs ve akıl gibi kavramlar detaylıca ele alınır. Benzerlikleri ve farklılıkları çok güzel îzâh edilir. İnsanda bulunan öfke, şehvet, hırs, haset, çok yemek, süs ve gösteriş sevgisi, dünya mallarına düşkünlük, cimrilik ve acelecilik gibi hasletleri ele alınır ve İmâm Gazzâlî çok tesîrli bir şekilde nasîhatte bulunur.

Kalplerin Keşfi İmam Gazzali Ciltli

Eş‘arî kelâmcısı, Şâfiî fakîhi, mutasavvıf, filozoflara yönelttiği eleştirilerle tanınan İslâm düşünürü Hüccetü’l-İslâm Ebû Hâmid el-Gazzâlî (Rahimehullâh) asırlar öncesi tasavvufa dair kalem aldığı “Mükâşefetül-Kulûb /Kalplerin Keşfi” adlı mükemmel bu eseri, ibâdete dair faziletli amellerin yanı sıra nefsin hilelerinden, şeytanın şerrinden, gönlümüze musallat olan manevi hastalıkların kurtulmasının çaresinin âdeta reçetesini veriyor. Allâh’a ve ve Resûlüne İtaatin faziletinden Zikrullâh’ın Faziletine, Şeytânın Düşmanlığından İçki İçenlerin Cezalarına; Kadının Kocası Üzerindeki Haklarından Kocanın Hanımı Üzerindeki Hakkına varınca kadar 111 konudan oluşuyor. Siz değerli kardeşlerimizin istifâde etmesi dileğiyle…

Hitabet ve Dualar

Kalplerin Keşfi İmam Gazzali Karton Kapak

Eş‘arî kelâmcısı, Şâfiî fakîhi, mutasavvıf, filozoflara yönelttiği eleştirilerle tanınan İslâm düşünürü Hüccetü’l-İslâm Ebû Hâmid el-Gazzâlî (Rahimehullâh) asırlar öncesi tasavvufa dair kalem aldığı “Mükâşefetül-Kulûb /Kalplerin Keşfi” adlı mükemmel bu eseri, ibâdete dair faziletli amellerin yanı sıra nefsin hilelerinden, şeytanın şerrinden, gönlümüze musallat olan manevi hastalıkların kurtulmasının çaresinin âdeta reçetesini veriyor. Allâh’a ve ve Resûlüne İtaatin faziletinden Zikrullâh’ın Faziletine, Şeytânın Düşmanlığından İçki İçenlerin Cezalarına; Kadının Kocası Üzerindeki Haklarından Kocanın Hanımı Üzerindeki Hakkına varınca kadar 111 konudan oluşuyor. Siz değerli kardeşlerimizin istifâde etmesi dileğiyle…

Mecmaul Adab İslamdaki Edebler

Mecma'ul-Adab İslam'daki Edebler Eserde hadislerin ve duaların arapça metinleri de bulunmaktadır. Farzların, vâciblerin, sünnetlerin ve müstehabların anahtarının âdâb olduğu kesindir. Hatta "Turuk-u Aliyye" dediğimiz ulvi tarikat yolları da bu üstün adab üzerine tesis edilmişlerdir. Nitekim Şu Hikmetli söz bu hususu açıklamaktadır: "(Allah'a Giden) tüm yollar edebler (ile elde edilmekte)dir." O halde her ibadetin adabını öğrenmek ve onu yerine getirmek hususunda titiz davranmak, kul olmanın temel taşıdır. İslamın esaslarını ve adabını öğrenmeyi arzu eden müminlere ve özellikle günahsız yavrulara hizmet etmeye çalışan bu sermayesiz fakir kardeşiniz Samsun Çarşamba müftüsü Sofizade Seyyid Hasan Hulusi, kitaplarda geçen serpilmiş inci taneleri gibi yazıları ve faydalı bilgileri derleyip bu risaleyi kaleme aldım ve adını da "Mecmaul Adab" koydum Tevfik ve İsmet Allah'tandır.

Ey Oğul İzahlı Tercümesi Cep Boy

Rivayete göre İmâm Gazzâlî (Rahimetullâh)ın öğrencilerinden biri, kendisinden pek çok alanda ilim tahsil etmiş olmakla beraber bu bilgilerden hangisinin âhiret için faydalı olacağını öğrenmek istemiş, bunun üzerine düşünür de bu öğrencisine hitaben "Ey Oğul" diye başlayan bölümlerden oluşan bu risâleyi kaleme almıştır. İmâm Gazzâlî (Rahimetullâh) eserinde öğrencisini çalışmaya, ibadete, nefsini arındırmaya teşvik eder. Öğrencinin sorduğu sorulardan bir kısmının manevi zevkle ilgili olduğu için açıklanamayacağını, bir kısmının ise İhyâu Ulûmid-din'de açıklandığını belirtir. Bu arada öğrencisine dört şeyi yapıp dört şeyden kaçınmasını tavsiye eder.

Faziletleriyle Sureler

Allahü Teala buyuruyor ki: "Allah'ın kitabını okuyanlar, namazı kılan ve kendilerine verdiğimiz rızıktan (Allah için) gizli ve açık sarf edenler, asla zarara uğramayacak bir kazanç umabilirler. Çünkü Allah, onların mükâfatlarını tam öder ve lütfundan onlara fazlasını da verir. Şüphesiz O, çok bağışlayan, şükrün karşılığını bol bol verendir." (Fatır Suresi: 29-30) Kitap İçerisindekilerden Bazıları: Kur’ân- Kerîm ile ilgili kavramlar Kur’ân'ı Okunmadan Önce Yapılacak Dua Secde Âyetleri Yedi Âyet-i Kerîme ve Fazileti Kur’ân-ı Kerim’den Şifa Âyetleri Maddi ve Manevi Hastalıklara Şifadır Rukye ile Tedavi Şifa için İzin Verilen Okumalar ve Muskalar Şifa Maksadıyla Hastaya Okunduğunda Üflemek Şifa Dileğiyle İzin Verilmeyen Okumalar SURE VE AYETLERİN FAZİLETLERİ E'ûzü-Besmele Fatiha Sûresi ve Fazileti Bakara Sûresi ve Fazileti Âyetül-Kürsî’nin Fazileti Âmener-Rasûlü’nün Fazileti Âl-i İmrân Sûresi ve Fazileti Nisa Sûresi ve Fazileti Mâide Sûresi ve Fazileti En‘âm Sûresi ve Fazileti A‘râf Sûresi ve Fazileti Enfâl Sûresi ve Fazileti Tevbe Sûresi ve Fazileti Yûnus Sûresi ve Fazileti

Ahlakı Olgunlaştıran Dini Hikayeler

Hikaye, olmuş olayların yazılı veya sözlü olarak anlatılmasıdır. Dini hikayeler ise, özellikle Peygamberlerin ve velilerin hikayelerinden oluşmaktadır. Bu kişilerin hayatları insanlara nunume olup, onların hayat hikayelerini okuyan bir kimse, onlardan olmasa bile, onlar gibi olmaya özenir, onlara benzemeye çalışır. "Bir kavme benzeyen onalrdan olur" hadisinin hükmüne göre velilere benzeyenler hükmen onlardan sayılır. Molla Camia hazretleri bu konuyla alakalı der ki: "Allah dostlarının hayat hikayelerini dinlemenin ve okumanın en az faydası şudur: Kişi bilir ki, kendisinin halleri ve fiilleri, onların halleri değildir. Kendi kusurlarını itiraf eder. Riyadan ve kendini beğenme durumundan kurtulmuş olur." Özellikle bu eserde de bizlere örnek teşkil edecek peygamber ve velilerin hayat hikayeleri güzel bir üslupla derlenerek siz kardeşlerimin istifadesine sunulmuştur. Amel etmek dileğiyle....

Menkıbelerle Dini Bilgilere İlk Adım

İbadet, her şeyi yoktan var eden Allâhü Teâlâ'ya karşı inancımızı, bağlılığımızı, sevgi ve saygımızı göstermek, O’nun nimetlerine teşekkür borcumuzu yerine getirmektir. Allâhü Teâlâ'ya karşı yalvarıp kulluğunu göstermenin son derecesidir. İbadetlerimizi en güzel şekilde yerine getirebilmemiz de hangi durumda ne yapacağımızı en doğru şekliyle bilmemize bağlıdır. Elinizdeki bu eser, ergenlik çağına erişmiş her Müslüman’ın öğrenip yaşaması gereken iman, ibadet ve ahlak ile ilgili bilgiyi içermektedir. Dinîni bilen, seven ve kayıran mübarek insanların bu tür Ehli Sünnet kitapları alıp, çoluk-çocuğuna öğretmesi, her Müslüman’ın birinci vazifesidir.