Mustafa Köseoğlu

Davul Meali Şerhül Emali

el-Emâlî, ünlü Mâtürîdî kelâmcısı, Hanefî fakîhi ve muhaddis Sirâcüddîn Alî b. Osmân el-Ûşî (ö. 575/1179) rahmetullahi aleyh’in Mâtürîdiyye akâidine dâir kaleme aldığı ve kendisi tarafından el-Emâlî diye isimlendirilen daha çok bu adla meşhur olan manzum risâledir. Beyitlerinin nihâyeti “lâm” harfiyle bittiği için el-Kasîdetü’l-lâmiyye fi’t-tevhîd, ilk beytine atfen Kasîdetü yekūlü’l-ʿabd veya Bedʾü’l-emâlî şeklinde tanınmıştır. Kasîdetü’l-emâlî manzum olması ve iman esaslarını özlü bir şekilde ihtiva etmesi sebebiyle eğitim- öğrenim noktasında medrese talebelerine ezberleme açısından kolaylık sağlamıştır. Bu kıymetli Mâtürîdî akâid risâlesi, medreselerin ilk sınıflarında okutulan akâid metinleri arasında çok rağbet görmüş, üzerinde bir çok âlim tarafından tercüme ve şerh yapılmıştır. Bu şerhler arasında Hanefî fakîhi, muhaddis, müfessir ve kıraat âlimi asrının müceddidi Molla Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî ((ö. 1014/1605) rahmetullahi aleyh tarafından te’lîf edilen Davʾü’l-meʿâlî fî şerhi Bedʾi’l-emâlî ismiyle tanınan eser el-Emâlî’nin en meşhur ve en çok rağbet edilip medreselerde ve halka meclislerinde okunan okutulan şerhlerinden biridir. Pek çok yazma nüshası ve tahkîk çalışması bulunan eser birçok defa basılmıştır. Bu eserde Molla Ali rahmetullahi aleyh, engin ilmi, seci’li ve veciz üslûbuyla kelâm ve İslâm akâidinin ana konuları olan ilâhiyyât, nübüvvât ve sem‘iyyât ile diğer bazı akâide dâir meseleleri ele almış ve Ehl-i sünnet’e muhalif görüşler ileri süren bid’at fırkalara karşı itiraz ve tenkitleri âyet-i kerîme ve ehâdîs-i Nebeviyye’den delillerle ifâde etmiştir. Her beytin şerhini yaparken beyitte geçen kelime anlamları üzerinde durmuş ve ince gramer tahlilleri yapmıştır. Cenâb-ı Hak sayılamayacak kadar güzellik ve özellikleri barındıran bu mübârek eseri dalâlet, felâket ve fitne asrında okuyup istifâde ve istifâza etmeyi ve imânımızı muhafaza etmeyi cümle ihvân-ı kirâma ve taleb-i ulûma lütfeylesin.

Şerhül Akidetit Tahavi Baberti

İmam Allâme Ekmeleddin el-Bâbertînin Şerhu’l-Akideti’t-Tahaviyye İsimli Eseri Ekmelüddîn Muhammed b. Mahmûd b. Ahmed el-Bâbertî er-Rûmî el-Mısrî (ö. 786/1384) 710 yılından sonra Bayburt’ta dünyaya gelen ve tahsil hayatına Anadolu’da başlayan İmam Bâbertî daha sonra Halep’e, oradan (740’tan [1339] sonra) Kahire’ye giderek Kâkî, Ebû Hayyân el-Endelüsî, Mahmûd b. Abdurrahman el-İsfahânî ve İbn Kudâme el-Makdisî gibi meşhur âlimlerden ders okudu. Fıkıh ilminde hocası olan Kâkî kanalıyla Ebû Yûsuf’a kadar uzanan bir zincir içinde yer almaktadır. İmam Bâbertî’nin tefsir, fıkıh, hadis, kelâm ve usûl ilimlerinde, ayrıca Arap dili ve edebiyatına dair kırkı aşkın eseri bulunmaktadır. Aralarında Seyyid Şerîf el-Cürcânî, Molla Fenârî ve Bedreddin Simâvî gibi tanınmış âlimlerin de bulunduğu birçok talebe yetiştirmiştir. Hanefî mezhebinin muhakkik âlimleri arasında önemli bir yere sahiptir. el-Akîdetü’t-Tahâviyye El-Akîdetü’t-Tahâviyye, Ebû Hanîfe (ö. 150/767) ile talebeleri Ebû Yûsuf (ö. 182/798) ve Muhammed eş-Şeybânî (ö. 189/805)’nin görüşleri esas alınarak telif edilen bu eser Hanefî fakihlerinden Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme et-Tahâvî (ö. 321/933) tarafından kaleme alınmıştır. İmam Bâbertî, bu eseri “Şerḥu ʿAḳīdeti Ehli’s-sünne ve’l-cemâʿa” ismiyle şerh etmiştir. Bu eser kelâm ve akaidle ilgili dokuz telifinden en önemlisidir. Bâbertî, aynı zamanda Mâtürîdî itikad ekolünün en güçlü muhakkik ve sarihlerinden biridir. İmam Bâbertî (rah) bu eserinde; İmam Tahavî’nin selef akidesine dair veciz ifadelerini, İmam Maturîdî geleneği çizgisinde tafsilata girmeden şerh etmiştir. Başta Mu’tezile, Mürcie, Haricî ve Şia gibi ehli-i bid’at mezheplere karşı naklî ve aklî delillerle Ehl-i sünnetin görüşlerini müdafaa etmiştir. Ayrıca İhtilaflı bazı kelamî meselelerde Eş’arî ve müfrit Hanbelîlerin görüşlerini reddetmiştir. Günümüzde Arap ülkelerinde İbn Teymiyye ve İbn Kayyim’in “Uluv nazariyesi; Allah’a mekân İsnadı” vb. görüşlerine göre telif edilen ve İmam Tahavî başta olmak üzere yer yer ehli sünnet âlimlerine bir reddiye mahiyetinde yazılan İbn Ebi’l-İz‘in (ö.792) “Şerhu’l-Akidetü’t-Tahaviyye” isimli şerhidir. Son derece sakıncalı olan bu eser Vehhâbiler tarafından terviç edilmektedir. Ve Ehli sünnet itikadının birçok meselesine aykırı görüşler ihtiva etmektedir. İmam Bâbertî’nin şerhi günümüz ilim talebelerinin Ehlisünnet akidesini en sahih bir şekilde öğrenebilecekleri ve muhalif görüşlere karşı okunması gereken en önemli şerhlerin başında gelmektedir.

Kolay Osmanlıca Metinleri 2

Ecdadımız bizlere, el emeği, göz nuru levhalar, kitabeler, vakfiyeler ve hepsi birbirinden güzel dini, ilmi, edebi, v.s. bütün fenlerde yazdığı bu güzel eserleri bırakmışken, böyle zengin, böyle zarif bir lisânı kendi haline terk edip, ondan istifade etmemek ne büyük bir bedbahtlık! İnşallah bu kitabımız ecdadımızın tarihini, edebiyatını, adaletini, eğiti­mini, siyasetini, plan ve projelerini vesaire bütün yaşayış ve eserlerini, araş­tırıp öğrenmek ve geleceğine yön vermek isteyenlere faydalı olur. Osmanlıca’yı yazıp öğrenmek isteyenler, her şeyde olduğu gibi sistemli ve istikrarlı bir şekilde çalıştığı zaman rahatça ve kolayca kısa bir zamanda öğreneceklerdir. 1. Cild başlangıç seviyesi olup, 2. Cild Okuma metinleri, 3. Cild Osmanlıca (grameri) dil bilgisi

Kolay Osmanlıca Rehberi 1

Ecdadımız bizlere, el emeği, göz nuru levhalar, kitabeler, vakfiyeler ve hepsi birbirinden güzel dini, ilmi, edebi, v.s. bütün fenlerde yazdığı bu güzel eserleri bırakmışken, böyle zengin, böyle zarif bir lisânı kendi haline terk edip, ondan istifade etmemek ne büyük bir bedbahtlık! İnşallah bu kitabımız ecdadımızın tarihini, edebiyatını, adaletini, eğiti­mini, siyasetini, plan ve projelerini vesaire bütün yaşayış ve eserlerini, araş­tırıp öğrenmek ve geleceğine yön vermek isteyenlere faydalı olur. Osmanlıca’yı yazıp öğrenmek isteyenler, her şeyde olduğu gibi sistemli ve istikrarlı bir şekilde çalıştığı zaman rahatça ve kolayca kısa bir zamanda öğreneceklerdir. 1. Cild başlangıç seviyesi olup, 2. Cild Okuma metinleri, 3. Cild Osmanlıca (grameri) dil bilgisi

Hadis Usulü Mustafa Köseoğlu

Darul Hilafe Medreselerinin Tali Kısm-ı Sani bölümü müfredatına baktığımızda, İmam-Hatip Liseleri düzeyindeki bu bölümün usûl derslerinde, Birgivi Mehmed Efendinin Hadis Usûlü risalesinin okutulduğu görülmektedir. Hadis Usulü hakkında her ilim talebesinin bilmesi gereken temel ıstılahları açıklaması yönünden Birgivî’nin Hadis Usûlü eserinin birçok eserden daha kullanışlı olduğu söylenebilir. Davud el-Karsi bu risaleye yaptığı şerhin mukaddimesinde şöyle der: "Buharî-i Şerife başladığım zaman, bundan önce hadis usûlüne dair bir risale ile başlamayı münasip gördüm. Zira buna ihtiyaç duyuluyordu. Usûl risaleleri arasında bu risale; tertip bakımından en güzel, tahriri en kâmil, gerekli usûlü en çok derleyen risale olması sebebiyle bundan güzelini bulamadım."

Talimül Müteallim Tercümesi ve Arapçası

Halife Harun Reşid oğlunu Asmaî’ye, ondan ilim ve edep öğrenmesi için gönderdi. (Asmaî Harun Reşidin oğulları Emin ve Me’mun’un Arap edebiyatında hocalarıydı. Kendisi Arap edebiyatında zamanının en büyük âlimlerindendi. Özellikle lügat ve şiirde dâhiydi) Hayli zaman sonra bir gün halife Asmaî’nin abdest aldığını ve ayaklarını yıkadığını gördü. Kendi oğlu da onun ayaklarına su döküyordu. Bundan dolayı Asmaî’yi; - “Ben sana oğlumu ilim ve edep öğretesin diye göndermiştim. Neden sen ona bir eliyle su dökmesini diğeriyle de ayaklarını yıkamasını emretmedin!” diye ikaz etti. (Buradan anlaşıldı ki ilim ve edep sahibi olmak vezir olmaktan daha yücedir.) “Bir şeyi bin defa dinleyen kimsenin daha sonra aynı şeyi ilk defa dinlediği (halindeki) gibi tazim ve hürmet göstermezse ilim ehlinden olamaz.” (Ey Aziz) Bil ki; her Müslüman erkek ve kadına ilimlerin hepsini öğrenmek farz ve lazım değildir. Belki her Müslüman’a farz ve vacip olan İlmi Hal’dir. Nitekim denilmiştir ki: اَفْضَلُ العلم علم الحَال و اَفْضَلُ العمل حفظ الحَال “En faziletli ilim; hal ilmini bilmektir. En faziletli amelde halini muhafaza etmektir. Serahsî Mebsut

Talimül Müteallim Medrese Usulü Kelime Manalı

Halife Harun Reşid oğlunu Asmaî’ye, ondan ilim ve edep öğrenmesi için gönderdi. (Asmaî Harun Reşidin oğulları Emin ve Me’mun’un Arap edebiyatında hocalarıydı. Kendisi Arap edebiyatında zamanının en büyük âlimlerindendi. Özellikle lügat ve şiirde dâhiydi) Hayli zaman sonra bir gün halife Asmaî’nin abdest aldığını ve ayaklarını yıkadığını gördü. Kendi oğlu da onun ayaklarına su döküyordu. Bundan dolayı Asmaî’yi; - “Ben sana oğlumu ilim ve edep öğretesin diye göndermiştim. Neden sen ona bir eliyle su dökmesini diğeriyle de ayaklarını yıkamasını emretmedin!” diye ikaz etti. (Buradan anlaşıldı ki ilim ve edep sahibi olmak vezir olmaktan daha yücedir.) “Bir şeyi bin defa dinleyen kimsenin daha sonra aynı şeyi ilk defa dinlediği (halindeki) gibi tazim ve hürmet göstermezse ilim ehlinden olamaz.” (Ey Aziz) Bil ki; her Müslüman erkek ve kadına ilimlerin hepsini öğrenmek farz ve lazım değildir. Belki her Müslüman’a farz ve vacip olan İlmi Hal’dir. Nitekim denilmiştir ki: اَفْضَلُ العلم علم الحَال و اَفْضَلُ العمل حفظ الحَال “En faziletli ilim; hal ilmini bilmektir. En faziletli amelde halini muhafaza etmektir. Serahsî Mebsut

40 Hadisi Şerif İmam Nevevi Cep

Resûlüllah (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem) Efendimiz'in şöyle buyurdukları rivayet olunmuştur; “Her kim ümmetimin dini işleri ile ilgili kırk hadis ezberlerse, Allah Teâla onu (Kıyamet gününde) fakihler ve âlimler zümresinde haşreder. Başka bir rivayette ise “Ona, Cennet kapılarının hangisinden dilersen gir, denilir”