Mustafa Sabri Efendi

Gaybın Önünde

Mustafa Sabri Efendi, Osmanlı’nın son devrindeki en önemli İslâm âlimlerinden biri olarak Batı medeniyeti karşısında yaşanan fikri ve itikadî bocalamayı engellemek için tüm hayatını mücadele içerisinde geçirmiştir. Bilhassa günümüzde olduğu gibi o dönemde de İslâm âlemini zehirleyen ve toplum üzerinde nüfuzu yüksek bazı kişilerin benimsediği pozitivist görüşlerle mücadele etmiştir. Görüşlerini savunurken ilmî arka planı ve güçlü kalemi sayesinde etkili birçok eser ortaya koymuş ve temel İslâmî esasları ustalıkla müdafaa etmiştir. Mustafa Sabri Efendi’nin el-Kavlu’l-Fasl eseri, Peygamber’in (sav) dâhîliğini vurgulayarak nübüvvet makamını âdeta ilâhî elçilik bağlamından koparan Ferîd Vecdî, Muhammed Abduh, Muhammed Mustafa el-Merâgî, Mahmud Şeltût, Muhammed Hüseyin Heykel gibi isimlere bir karşı çıkıştır. Batılılaşmanın etkisinde kalıp İslâm dinini Batılılaşmanın getirdiği yeni değerlere ve düşünce kalıplarına göre yorumlayan bu isimlerin fikirlerini sertçe eleştiren kitap, Mustafa Sabri Efendi’nin Mısır veliahtının iltifatına mazhar olmasına neden olmuştur. Nübüvvet, mucizeler ve ölümden sonra yeniden dirilme konularında pozitivist düşünceye sahip kişilerin yarattığı kafa karışıklığını gideren ve bu düşünceleri bertaraf eden Mustafa Sabri Efendi’nin bu eseri çağdaş Müslümanların sorunlarına da derman oluyor.

Musa Carullah Bigiyefe Reddiye

Yeni İslam Müctehidlerinin Kıymet İlmiyyesi Yirminci asırda yetişmiş büyük Ehl-i Sünnet âlimi Şeyhü'l-İslâm Mustafa Sabri Efendi bu eserinde yen ictihadlar yapmaya yeltenen Kazanlı Musa Carullah Bigiyef'in yanlış görüşlerini çürütmektedir. Sabri Efendi'nin bu kitabı güncelliğini koruyor. Çünkü, bugün de gerek Türkiye'de, gerekse İslâm âleminde, ehliyetleri ve liyakatları olmadığı halde ictihad yapmaya kalkışan, Sünnet yolunu bırakarak heva ve keyiflerince yüce dinimizi yanlış yorumlamaya kalkan müctehid taslakları eksik değildir. Müslümanlar büyüklerinin fikirlerini okumalı, nasihatlerini tutmalı ve yollarından gitmelidirler.